25) G97 Odwołanie stałej prędkości skrawania

Dzisiaj będzie krótko, bo w sumie nie ma się bardzo nad czym rozpisywać.

G97 ma tylko jedno zadanie. Jest nim odwołanie stałej prędkości skrawania. Czym ona jest pisałem już tutaj.

Załóżmy, że na początku programu obrabiasz detal ze stałą prędkością skrawania i przychodzi czas, powiedzmy na nacinanie gwintu. Należy wpisać:

G97 S300 M3

I uchwyt będzie się kręcił z prędkością 300 obr/min.

Jeśli potem dalej będziesz chciał używać stałych obrotów, nie trzeba już wpisywać G97. Wystarczy samo :

S200 M3

Tak jak pisałem na początku, Dzisiaj krótko.

Pozdrawiam. Przemocnc

24) G98 / G99 Posuw m/min / mm/obr Tokarka

G98 / G99 na frezarkach i na tokarkach ma rożne znaczenia. Nie będę się rozpisywał o frezarkach bo przyjdzie na to jeszcze czas. Dzisiaj wyjaśnię ci co się stanie po wpisaniu tych dwóch kodów na tokarce CNC.

Podczas pisania ruchów roboczych narzędzia musimy określić posuw . Czyli z jaką prędkością narzędzie ma się poruszać. Można go wyrazić na dwa sposoby:

  • G98– m/min
  • G99– mm/obr

Gdybyś chciał używać posuwu m/min wystarczy w bloku poprzedzającym ruch liniowy wpisać G98. To tyle od teraz zadany posuw maszyna będzie czytać w m/min.

G99 nie trzeba wpisywać, no chyba że odwołujemy G98

Na tokarkach domyślnie używa się posuwu w mm/obr. Dlaczego?

Pozwala nam to oszczędzić mnóstwo czasu, który musielibyśmy spędzić na obliczeniach.

Przy frezowaniu sprawa jest prosta: obracające się narzędzie ma określoną średnicę i na 100% ona się nie zmieni podczas pracy. Dlatego możemy założyć stały posuw i obroty dla danego narzędzia i wyrazić go w m/min, a prędkość skrawania będzie dokładnie taka jaką sobie założyliśmy.

W tokarkach sprawa jest trochę bardziej skomplikowana. Co chwilę zmienia się średnica obrabianego przedmiotu. Obroty też nie są jednakowe. Aby to wszystko uprościć do maksimum stosuje się posuw w mm/obr i stałą prędkość skrawania G96. Uzależniamy posuw od obrotów. Resztę obliczeń wykonuje za nas maszyna.

Mógłbym wykonać te obliczenia, żeby pokazać Ci jak zmienia prędkość skrawania podczas zmiany średnicy, lub obrotów, ale nie będę Cię zanudzał, bo i tak pewnie ściągniesz sobie apkę na telefon, która za Ciebie wykona te wszystkie nudne obliczenia. Ja do przeliczeń używam CNC TOOLS.

23) G96 Stała prędkość skrawania

Część z was zapewne pracowało kiedyś na tokarce manualnej. Tocząc detal na rożnych średnicach, zmieniając co jakiś czas obroty, zapewne pomyśleliście sobie:

Czego te obroty same się nie zmieniają?

W świecie CNC istnieje taka funkcja Jest nią G96. Na początku programu zadajemy maszynie stałą prędkość skrawania, a ona podczas pracy dostosowuje obroty do danej średnicy.

Wystarczy wpisać:

G96 S... M...

S-Prędkość skrawania

M– kierunek obrotów

Wielu z was nie pracowało na manualach i zapewne nigdy nie będzie. Do głowy przychodzi wam pewnie myśl:

Po co zmieniać obroty na różnych średnicach?

Nóż pracując na różnych średnicach ma do pokonania rożne długości podczas jednego obrotu. Tak jak na rysunku.

Wzór na obwód koła:

O=2*π*r

O-obwód koła

r-promień o okręgu

π-chyba nie muszę wyjaśniać 🙂

Czyli nóż na średnicy 100 podczas jednego obrotu pokona odległość 314mm.

Ale jeśli zwiększymy średnicę do 500mm, podczas tego samego obrotu nóż pokona drogę 1570mm.

Jest różnica. Prawda?

Załóżmy że detal kręci z prędkością 100obr/min. Czyli nóż:

W pierwszym przypadku w ciągu minuty detal obróci się 100 razy, a co za tym idzie nóż pokona drogę 31400mm.

W drugim przypadku detal również obróci się 100 razy w ciągu minuty. Tyle że tym razem nóż będzie musiał pokonać odległość 157000mm.

Matematyki nie oszukasz. To jak z jazdą samochodem.

Jadąc 100km/h , wciągu godziny pokonamy 100km. Jeśli chcemy pokonać tą samą odległość 2 razy szybciej, trzeba zwiększyć prędkość do 200km/h. 3 razy szybciej to już 300km/h.

Oczywiście można zwiększać prędkość w nieskończoność, ale tylko na papierze.

W rzeczywistości zwiększając prędkość samochodu zwiększa się jego zużycie ,wszystkie elementy pracujące szybciej się wyrabiają i samochód trafia do warsztatu.

Natomiast jeśli na autostradzie można jechać 140km/h , a my będziemy jechać 50km/h, to oczywiście dojedziemy na miejsce, ale w znacznie dłuższym czasie. A na nim nam najbardziej zależy.

W tokarce jest tak samo jak w aucie. Jeśli użyjemy zbyt dużej prędkości, nie wytrzymają narzędzia. A są one bardzo drogie. Przy zbyt małej prędkości nie zarobimy nawet na ten prąd wykorzystany do obróbki danego detalu.

Jak w większości przypadków trzeba znaleźć złoty środek, czyli wypośrodkować. Większość płytek na opakowaniu ma napisane optymalną prędkość z jaką one mogą pracować. Aby ją utrzymać należy użyć funkcji G96. Dzięki niej na każdej średnicy obroty będą odpowiednio dobrane.

Poniższy filmik pokazuje jak to w praktyce wygląda. Wyraźnie widać i słychać jak maszyna zwiększa obroty przy mniejszej średnicy i zmniejsza przy większych.

UWAGA!!!

Używanie G96 niesie za sobą pewne ryzyko.

Załóżmy, że na średnicy fi 500mm chcemy toczyć z prędkością 100 m/min. Prędkość obrotowa wyniesie wtedy 64 obr/min. No ale przecież nie toczy się tylko na jednej średnicy, zwłaszcza jeśli planujemy czoło materiału. Chcąc utrzymać stałą prędkość skrawania maszyna wraz ze zmniejszaniem średnicy toczenia będzie zwiększać obroty. W ten sposób przy średnicy fi 50mm jest już 637 obr/min. Ale przecież to jeszcze nie środek, na fi 5mm mamy już 6344 obr/min. Na fi 1mm Mamy zawrotne 31831 obr/min.

n-Obroty wrzeciona

Vc- Prędkość skrawania

Dc- Średnica aktualnie obrabiana

Jeśli nie chcemy zobaczyć kolegi z detalem w plecach, należy użyć funkcji G50. Dokładniej opisałem ją tutaj.

Jak zauważyłeś matematyka przy programowaniu się przydaje i to bardzo. Owszem jest pełno aplikacji w google play do ściągnięcia. Będą one za ciebie wyliczać prędkości, obroty posuwy, cuda wianki lody na patyku. Jednak zasady matematyki musisz znać.

Miało być krótko. Wyszło jak zawsze. Ale myślę że temat wyczerpałem.

Pozdrawiam Przemocnc